Kan Grubu Uyuşmazlığı

Kan grubu uyuşmazlığı, Anne adayının kanı Rh (-), baba adayının kanı Rh (+) olduğu durumlarda Rh kan uyuşmazlığından söz edilir. Bu durum bebekte mutlaka bir problemin olacağı anlamına gelmez. Eğer bebek Rh (+) kan grubunda olursa anne adayının savunma mekanizması karnındaki bebeğin kan hücrelerini yabancı madde gibi görerek onları parçalamak için devreye girer. Anne adayının savunma mekanizması ilk defa bu hücrelere maruz kalmışsa yani ilk gebeliğiyse bebekte herhangi bir problem gelişmeyebilir. Fakat anne bedeni bu hücreleri tanıdığı için gelecek gebeliklerde sorun oluşabilir. Bu gibi durumlarda gerekli önlemlerin alınmasıyla gelecekteki gebelikler içinde bir problem oluşmayabilir.

İnsan vücuduna ait olmayan her doku ya da madde vücut tarafından yabancı olarak algılanır. Bu tür yabancı maddeler antijen olarak tanımlanır. Antijen kendi genetik yapısına uymayan anlamında bir terimdir. Antijenlerin vücuda yerleşmesiyle savunma mekanizması harekete geçer. Antijenler, kan grubu haricinde, bakteri, virüs, vücuda nakledilen organları da kapsar. Savunma mekanizması yabancı olarak algıladığı bu maddeleri yok etmek amacıyla harekete geçerek antikor üretmeye başlar. Antikor ve antijen arasında bir bağ vardır. Bu bağ sayesinde antijenin görüldüğü yerde antikor bağlanarak parçalamaya ve sistemden uzaklaştırmaya çalışır.

Anne adayı Rh (-) olduğunda karnındaki bebeğin Rh (+) olması halinde kan grubuna karşı gelişen antikorlar, anne karnında IDC incelemesi sonucu tespit edilir. Normalde bu test sonucunun negatif çıkması gerekir. Eğer pozitif bir sonuç çıkmışsa RH kan uyuşmazlığı söz konusudur. Pozitifliğin boyutuyla uyuşmazlığın anne karnındaki bebeğe vereceği zarar yakından ilişkilidir.

Doğum gerçekleştikten hemen sonra, DC incelemesiyle bebeğin kanına bakılır. Bu incelemede bebeğin antijenlere karşı üretmiş olduğu antikorlar ölçülür. Bu incelemenin normalde negatif çıkması gerekir.

Kan grubu uyuşmazlığını engellemek mümkündür. Eğer incelemeler sonucu kan grubu uyuşmazlığı tespit edilmişse Rh (-) olan annenin Rh (+) olan bebeğinin kan grubuyla karşılaşması önlenmelidir. Bunun için farklı antikorlar kullanılabilir. Halk arasında kan uyuşmazlığı iğnesi olarak bilinen bu antikorlar piyasa farklı isimler altında bulunmaktadır. Bu iğneler içinde Rh (+) kan grubuna ait antikorlar bulunmaktadır. Bu antikorlar anne adayının üretmiş olduğu antikorların aynısıdır. Anne adayına kalçadan enjekte edilir. Antikor bu yolla kana karışarak tüm antijen bulunan hücrelere ulaşarak savunma mekanizması henüz antijenleri algılamadan parçalar ve bebek ile teması engellenir.

Anne adayı kan grubunu doğum yapmadan önce mutlaka bilmelidir. Eğer anne adayı kan grubunu bilmiyorsa kan grubu tespiti için test yapılır. Kan grubunu bilmek olası uyuşmazlığı önceden tespit etmek için en önemli kuraldır. Anne ve babada kan uyuşmazlığı tespit edilmesi belli aralıklarla İndirekt coombs testi yapılmalıdır. Gerekli olduğu durumlarda gebeliğin 28. Haftasında koruma amaçlı kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmalıdır. Bebeğin kan grubu Rh (+) ise gelecekteki gebelikleri koruma amaçlı antikor üretimini engelleyen iğneler 72 saat içinde yapılmalıdır. Anne eğer duyarlılık kazanmışsa bebekte risk oluşabilir. Dolayısıyla gebelik boyunca kanda bulunan antikorlar düzenli kontrol edilmelidir. Eğer antikorlar yüksek seviyedeyse bazı testlerle bebeğin durumu takip altına alınarak tedaviye başlanmalıdır.