Kanda Sedimantasyon (ESR) Değerleri, yapılan sedimantasyon testi vücuttaki iltihabı gösteren kan değerlerini ifade eder. Sedimantasyon kandaki kırmızı kan hücrelerinin çökme hızını belirlemeye yardımcı olur. Kanda sedimantasyon (ESR) değerleri eritrosit sedimantasyon oranı ya da sedim olarak adlandırılabilir. Bu testte genel olarak vücuttaki iltihap, kanser bağışıklık sistemi hastalıkları gibi tespitlerin yapıldığı kan değerlerine bakılır.
Bunun için bir hastanenin iç hastalıkları yani dahiliye bölümüne gidilmesi gerekir. Kanda sedimantasyon (ESR) değerleri yardımıyla vücuttaki apseler, eklem ve damar iltihapları, bağışıklık sistemindeki sorunlar, kanser türleri ile diğer iltihaplanmaların tanısı daha kolay konur.
Test tüpüne alınan kandaki kırmızı kan hücrelerinin bir saat içinde ne kadarının dibe çöktüğü sedimantasyon değerini gösterir. Normal sedimantasyon değerleri ise;
- Kadınlarda saatte 0-20 milimetre
- Erkeklerde saatte 0-15 milimetre
- Yeni doğanlarda saatte 0-2 milimetre
- Çocuklarda saatte 0-10 milimetre
Yaş ilerledikçe bu değerler kadın ve erkeklerde biraz yükseliyor.
Sedimantasyon (ESR) yüksekliği nedir?
Kanda sedimantasyon değerleri yüksek çıktığında vücutta bir iltihabın olduğu ya da tanısı konulmuş bir iltihaplı bir hastalığın etkisinin devam etiği anlaşılabilir. Bu kırmızı kan hücreleriyle bazı proteinlerin bir araya gelmesiyle hızla çökmelerine sebep olur.
Hastalıkların tespitinde sedimantasyon yüksekliği tek başına yeterli olmaz. Bununla birlikte diğer tahlillere ve hastalığın belirtilerine de bakılmalıdır.
Sedimantasyon yüksekliği neden olur?
Kanda sedimantasyon (ESR) değerleri yüksek olduğunda hastalıklara göre farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Sedimantasyon yüksekliğine neden olabilecek sorunlar ve hastalıklar aşağıdaki gibidir.
İltihaplı bulaşıcı hastalıklar: Mantar, bakteri ve virüslerin neden olduğu iltihaplı hastalıklarda sedimantasyon yüksekliği ortaya çıkabilir. Bu tür hastalıklar arasında zatürre, tüberküloz, apandisit, pelvik inflamatuar hastalık, vücut genelindeki iltihaplı hastalıklar, kemik, deri, böbrek ya da kalp kapakçığı iltihapları ateşli romatizma, virüs kaynaklı iltihaplar sayılabilir.
Diğer iltihaplı rahatsızlıklar: Kaslarda, salgı bezlerinde, eklemlerde, damarlarda iltihaba yol açan hastalıklarda da sedimantasyon yüksekliği görülebilir. Bu hastalıklar arasında bakteri kaynaklı eklem iltihabı olan septik artrit, iltihaplı deriyle birlikte olan psoriartrik artrit, romatizmal polimiyalji, ani gelişen eklem iltihabı reaktif artrit, dev hücreli artrit, kas dokusunda iltihap yapan polimiyozit sayılabilir.
Bağışıklık sistemindeki sorunlar: Bağışıklık sisteminde oluşan bir hata sonucunda sağlıklı vücut hücrelerine verilen hasar sedimantasyon yüksekliğine yol açabilir. Bu hastalıklar ve sorunlar arasında deri veremi, sistemik lupus eritematozu alerjik damar iltihabı, romatizmal eklem iltihabı, kanda koyulaşmaya neden olan ağır maddelerdeki artış, kanda pıhtılaşmayı sağlayan fibrinojen maddelerinin artması sayılabilir.
Kanser: Sedimantasyon yüksekliği aslında kanser belirtisi değildir. Ama bazı kanser türleri sedimantasyon yüksekliğine yol açabilir. Bu kanser türleri arasında multipl miyelom, lenfoma sayılabilir.
Diğer nedenler: bu rahatsızlıklar dışında gebelik, gebeliğin ikinci yarısında olabilecek hamilellik kan zehirlenmesi yani preeklampsi sayılabilir.
Sedimantasyon (ESR) düşüklüğü
Kanda sedimantasyon (ESR) kan değerleri düşüklüğü genellikle vücuttaki iltihap oranının ya da iltihaplı bir hastalık varlığının düşüklüğüne yorumlanır. Ancak bazı iltihaplı hastalıklarda sedimantasyon düşüklüğü ortaya çıkmaz. Bu nedenle düşük sedimantasyon değeri her zaman bir hastalığı olmadığına yorumlanamaz. Vücuttaki bazı sorunlarda sedimantasyon düşüklüğüne neden olabilir.
Sedimantasyon (ESR) düşüklüğü neden olur?
Sağlıklı olmak: Kanda sedimantasyon (ESR) kan değerleri sıfır olduğunda bile kişi tamamen sağlıklı olabilir. Sedimantasyon değerindeki düşüklük kişinin genellikle vücudunun iltihapsız ve sağlıklı olduğunu gösterir. Fakat bazı etkenlerde sedimantasyon değerinin düşük çıkmasına neden olabilir. Bu olası bir hastalığın teşhisini zorlaştırabilir.
Bazı hastalıklar: Vücuttaki bazı dengesizlikler ve hastalıklar sedimantasyon değerinin düşük çıkmasına neden olabilir. Bunlar arasında kan şekerinin yüksek olması, orak hücre hastalığı, ielerlemiş karaciğer hastalığı, kalp yetmezliği, kan yoğunluğunda artma, böbrek ve karaciğerdeki sorunlardan dolayı düşük kan plazması proteinleri kan pıhtılaşmasına neden olan fibrinojen sayısında azalma sayılabilir.
Sahte sedimantasyon düşüklüğü: Bazı kişilerde kan tahlilinde beklenmeyen bir şekilde sedimantasyon düşüklüğü belirlenebilir. Bunun sebepleri arasında lösemi, polsitemi rubra yani dalak büyümesine, alyuvar artışına neden ola bir tür kan hastalığı sayılabilir.
 Degerleri){kind=link}