Gaitada Kan, gaita, halk arasında büyük abdest ya da dışkı olarak adlandırılır. Gaita, yediğimiz ve içtiğimiz besinlerin sindirildikten sonraki son halidir. Kahverengi rengini safra sıvısından sentezlenen bir maddeden alır. Gaitanın rengi ve kıvamı aldığımız ilaçlara bağlı ya da besinlere bağlı olarak açılıp koyulaşabilir. Eğer bu durumdan çok rahatsız olunursa doktora danışmakta fayda olabilir.
Gaitada kan bulunması hangi durumlarda olur?
- Gastroenterit: Sindirim sistemi enfeksiyonlarıdır. Bazı bakteri ve virüs türlerinde dışkıda kan gözlenebilir. Genelde ishalle birliktedir. Gaita köpüklü pis kokulu da olabilir.
- Hemoroid: Halk arasında kabaca basur olarak adlandırılır. Anüsün iç veya dış bölgesinde oluşan deri katlantılarıdır. Bazıları çok ağrılı ve bazıları ağrısızdır. Genelde kanama parlak kırmızı ve damlalar şeklindedir. Gaitadan sonra gelir. Gaitanın içinde kan bulunmaz. Çok şiddetli kanamaları kansızlığa neden olabilir. Anüsten kan gelmesinin en sık nedeni budur.
- Fissür: Anüsün duvarında oluşan yırtıklardır. Genelde çok ağrılıdırlar. Kan parlak kırmızı ve damlama şeklindedir. Gaitanın üzerinde çizgi şeklinde parlak bir kan vardır.
- Üst gastrointestinal sistem kanaması: Kan bağırsaklarda bir süre beklediği için bakteriler tarafından sindirilmiş durumdadır. Hemoglobinin bakteriler tarafından sindirilmesine bağlı hemosiderin ortaya çıkar. Hemosiderin, koyu renkli bir renk pigmentidir.
Anüsten çıkarken ise rengi katran gibidir ve aşırı kötü kokuludur. Melena kokusu duan bir insan bunu bir daha asla unutmaz.
- Polip: Bağırsak iç duvarında lümene doğru çıkıntı yapan kabarcıklardır. Üzerindeki damarlar kırılgan bir yapıya sahip olabilir. Gaita burayla temas ettikçe kanamalar meydana gelebilir.
- Divertikül: Bağırsak duvarının zayıflamasıyla zayıf olan bölgede basıya bağlı cep gibi yapıların oluşmasıdır. Bu ceplerin içine gaita birikebilir. Bu cepler zayıf olduğu için sürekli olarak kanama yapabilir. Hatta bu ceplerden yırtık oluşabilir ve gaita batına çıkabilir. Çok tehlikeli bir tablodur. Peritonitten ölüme kadar gidebilir.
- Ülser: Bağırsak iç duvarındaki yüzeyin yara olmasıdır. Burada damarlar açıktadır ve geçen gaita sürtündükçe burayı iyice kanatır.
- Anjiodisplazi: Bir nevi damar hastalığıdır. Damarlar çok kırılgandırlar ve sürekli olarak kanamaya meyillidirler.
- Kolit: Bağırsağın iltihabi bir hastalığıdır. Genelde genç orta yaşta başlar.
- Kanser: Kan kendini bazen bariz olarak gösterirken bazen de gizli olarak dışkı içinde bulunur. Dışkı içinde gizli kanaması olanlar genelde kansızlık şikâyeti ile başvururlar.
Gaitada kan bulunması durumunda hasta ne yapmalıdır?
Hasta hemen paniğe kapılmamalıdır ve en kısa sürede bir gastroenteroloji uzmanına veya genel cerrahi uzmanına başvurmalıdır.
Gaitada kan bulunması hangi durumlarda tehlike taşır?
Özellikle elli yaş üzeri kadınlarda ve erkeklerde daha önceden hiç kanama şikâyeti yokken birden ortaya çıkması şüphe uyandıran bir durumdur. Acilen bir genel cerrahi polikliniğine başvurulmalıdır.
Demir eksikliği anemisi saptanan erkek hastalar aksi ispat edilene kadar kalın bağırsakla ilgili kanamaya yol açan bir hastalığa sahiptir. Kanser bunların başında gelmektedir. Acilen bir gastroenteroloji uzmanına veya genel cerrahi uzmanına başvurmalıdır.
Gaitada kan bulunması durumunda hastaya hangi tetkikler yapılır?
- Tam kan sayımı: Gaitada kaybedilen kan nedeniyle hasta kansız kalmış olabilir.
- Sedim - CRP: Enfeksiyon şüphesi için.
- Gaitada gizli kan bakma: Bazen kan kendini göstermeyebilir.
- Gaita kültürü: Enfeksiyon şüphesine bakılır.
- Endoskopi: Midede kanama şüphesinde
- Kolonoskopi: Kanser şüphesinde
